W poprzednim rozdziale analizowaliśmy proces powstawania miażdżycy i jego przyśpieszanie, gdy poziom trójglicerydów w osoczu jest podwyższony. Do tej pory mierzono poziom poziom trójglicerydów przy wstrzymywaniu się od posiłków lub przy normalnym ich przyjmowaniu.
Instrukcje pomiaru poziomu trójglicerydów dotychczas wyglądały następująco:
• Przy pomiarze na czczo pobierano próbki po 12-14 godzinach postu
• Pobieranie próbek w okresie normalnego przyjmowania posiłków miało być wykonane w jakimkolwiek momencie bez przygotowania i zapowiedzi.
Próbki poranne nie wykazują patologicznego poziomu poposiłkowego trójglicerydów z uwagi na długi okres niejedzenia.
Poziom trójglicerydów w czasie niewstrzymywania się od posiłków może się różnić w zależności od:
• wielkości posiłków
• zawartości tłuszczu
• ustaleń czasowych (pierwszy, drugi posiłek)
• zawartości węglowodanów
• czasu, który upłynął od posiłku
Podczas dnia spożywamy 3-4 posiłków, w każdym 20-40 gramów tłuszczu. W rezultacie skumulowane poziomy trójglicerydów są wyższe niż trójglicerydów mierzonych na czczo.
Ponadto, skumulowany i podwyższony poziom trójglicerydów obserwuje się po drugim, trzecim lub czwartym posiłku, ponieważ podwyższone poziomy trójglicerydów opierają się na już uprzednio podwyższonym poziomie z poprzednich posiłków.
Tak więc w ciągu dnia pojawiają się podwyższone poziomy trójglicerydów, które nie mogą być ustalone na podstawie próbki porannej.
W rezultacie ustalenie poziomu trójglicerydów poposiłkowo jest bardzo istotne.
Ustalanie poziomu trójglicerydów w taki sposób poparte jest badaniami klinicznymi:
• The Women’s Health Study [1]
• The Copenhagen City Heart Study [2]
• The Physicians Health Study [3]
• The Apolipoprotein-related Mortality Risk Study [4]
• The Second Northwick Park Heart Study [5]
• The Norwegian Study[6]
• The EARS II study [7]
• the ARIC study [8]1. Mora S, Rifai N, Buring JE, Ridker PM. Fasting compared with non-fasting lipids and apolipoproteins for predicting incident cardiovascular events. Circulation 2008; 118: 993-1001.
2. Nordestgaard BG, Benn M, Schnohr P, Tybjaerg-Hansen A. Non fasting triglycerides and risk of myocardial infarction, ischemic heart disease, and death in men and women. JAMA 2007; 298: 299-308.
3. Stampfer MJ, Krauss RM, Ma J, et al. A prospective study of triglyceride level, low-density lipoprotein particle diameter, and risk of myocardial infarction. JAMA 1996; 276: 882-8.
4. Talmud PJ, Hawe E, Miller GJ, Humphries SE. Non fasting apolipoprotein B and triglyceride levels as a useful predictor of coronary heart disease risk in middle-aged UK men. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2002; 22: 1918-23.
5. Waterworth DM, Talmud PJ, Bujac SR, Fisher RM, Miller GJ, Humphries SE. Contribution of apolipoprotein C-III gene variants to determination of triglyceride levels and interaction with smoking in middle-aged men. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2000; 20:2663-9.
6. Stensvold I, Tverdal A, Urdal P, Graff-Iversen S. Non-fasting serum triglyceride concentration and mortality from coronary heart disease and any cause in middle aged Norwegian women. BMJ 1993; 307: 1318-22.
7. Tiret L, Gerdes C, Murphy MJ, Dallongeville J, Nicaud V, O’Reilly DS, Beisiegel U, De Backer G. Postprandial response to a fat tolerance test in young adults with a paternal history of premature coronary heart disease – the EARS II study (European Atherosclerosis Research Study). Eur J Clin Invest. 2000 Jul;30(7):578-85
8. Sharrett AR, Chambless LE, Heiss G, Paton CC, Patsch W. Association of postprandial triglyceride and retinyl palmitate responses with asymptomatic carotid artery atherosclerosis in middle-aged men and women. The Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1995 Dec;15(12):2122-9.Ustalenie poposiłkowego poziomu trójglicerydów po spożyciu Lipidtest meal odbywa się poprzez lipidogram.
Warto wspomnieć, ze w roku 1979 Zilversmit był pierwszą osobą, która powiązała rozwój miażdżycy z procesami zachodzącymi po spożyciu posiłku i podkreślała potrzebę badań poposiłkowych.
Wiele badań klinicznych potwierdziło znaczenie poposiłkowego badania poziomu trójglicerydów i wykazało, że podwyższone poziomy tychże są obserwowane u pacjentów z:
• chorobami serca
• nadciśnieniem
• cukrzycą typu 2
• otyłością (BMI) > 27kg/m2
• zespołem metabolicznym
• wśród osób w podeszłym wieku
• kobiet w okresie menopauzy
• u palaczy (nawet przy normalnym poziomie trójglicerydów)
