Metabolizm trójglicerydów

Wiadomo, iż trójglicerydy są składnikami lipoprotein. Ich metabolizm należy omawiać w połączeniu z TRL, szczególnie w okresie poposiłkowym, kiedy zachodzą w TRL duże zmiany.

Skonsumowanie posiłku prowadzi do absorpcji i wprowadzenia długiego łańcucha kwasów tłuszczowych i cholesterolu do chylomikronów w jelicie, które włączają się do cyrkulacji przez naczynia chłonne i przewód piersiowy. Później chylomikrony przechodzą proces hydrolizy poprzez lipazę lipoproteinową, zmieniają się w kwasy tłuszczowe, które są magazynowane w tkance tłuszczowej i hydrolizowane w mięśniach, doprowadzając do powstania spektrum chylomikronów resztkowych (CMR). Estry cholesterolu cholesterolu są przenoszone z cząsteczek lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), do CMR przy pomocy proteiny przenoszącej estry (CETP) stopniowo wzbogacając CMR cholesterolem, a zmieniając poziom trójglicerydów. CMR docierają do wątroby poprzez receptory resztkowe, głównie lipoproteiny o małej gęstości(LDL), proteinę (LDL-LRP) i receptory (LDL-R). W ten sposób wątrobie są dostarczane kwasy tłuszczowe z diety, a także od nowa syntetyzowane. Wątroba używa ich do syntezy trójglicerydów, które skupiają się w lipoproteiny o bardzo małej gęstości (VLDL). Trójglicerydy VLDL są hydrolizowane przez LPL, generując pozostałości VLDL, znane jako VLDLR. Trójglicerydy są przenoszone z cyrkulacji przez lipoproteiny bogate w trójglicerydy i chylomikrony VLDL i ich pozostałości. Po posiłku świeżo utworzone chylomikrony i VLDL są przetwarzane, przechodząc różne stadia. U ludzi zdrowych, dynamiczne zmiany poposiłkowe pojawiają się w 4-6 godzin po posiłku, stopniowo prowadząc do stanu, w którym CM nie są obecne. VLDL, CMR i VLDLR pozostają w surowicy krwi, ale na niższych poziomach. U osób z hiperlipidemią zmiany te trwają znacznie dłużej.

Hypertrójglicerydemia
Jeśli zjawisko to wystąpi po 12 godzinach postu, jest konsekwencją zaburzonego przetwarzania trójglicerydów. W zależności od tego, co jest przyczyną – wartości TRC różnią się w sytuacji postu i po posiłku.Kiedy CM i VLDL kumulują się jako rezultat wadliwej hydrolizy TG, pojawia się średnie lub wysokie HTG, co zwiększa ryzyko zapalenia trzustki. Kiedy resztki kumulują się na skutek zaburzonego wchłaniania przez wątrobę, HTG nie jest tak wysokie, lecz łączy się go z hypercholesterolemią. Odzwierciedla wysoką zawartość cholesterolu w resztkach. Ten rodzaj dysylipidemii jest uważany za bardziej miażdżycogenną.

Lipemia poposiłkowa
Jedynym parametrem, który znacznie się zmienia w podstawowym profilu lipademicznym jest TG w surowicy. Reszta – cholesterol, cholesterol LDC, cholesterol HDL, nie wykazują róznicy, lub wykazują różnicę znikomą. Jest to prawda u osób zdrowych, ale także u tych z hiperlipidemią. Ponadto, dynamiczne zmiany w składzie pojawiają się we wszystkich typach lipoprotein surowicy, wskazując, że znaczenie lipemii poposiłkowej w rozwoju chorób naczyniowych to nie łączy się jedynie ze zmianami TRL lecz w innych typach lipoprotein, a także z innymi mechanizmami.

Mechanizmy odpowiedzialne za rozwijanie się chorób naczyniowych w wyniku lipemii poposiłkowej
To, czy trójglicerydy w surowicy krwi są niezależnym czynnikiem ryzyka przy chorobach naczyniowych podlega dyskusji. TGS są tylko wskaźnikiem.

Rola lipoprotein poposiłkowych
Ponieważ chylomikrony i VLDL są dużymi cząsteczkami, nie mogą przejść przez światło naczynia i przyczynić się do powstania złogów miażdżycowych. Chylomikrony resztkowe, które są małe lecz wzbogacone cholesterolem, grają bezpośrednio rolę przy genezie miażdżycy. Studia oparte na pomiarze apoliproteiny B-100 i apoliproteiny B-48 osobno jako markerów VLDLR i CMR wykazały, że zarówno VLDLR jak i CMP grają rolę w genezie miażdżycy.

Oprócz tej roli, trójglicerydy przyczyniają się do zmian miażdżycowych w składzie LDL i HDL. Transfer CE w zamian za TG, między TRL a LDL i HDL prowadzi do powstania TG wzbogaconego o cząsteczki LDL i HDL. Stają się one lepszymi subtratami dla LPL i lipazy wątrobowej HL. Prowadzi to do powstania mniejszych i o większej gęstości cząsteczek LDL, które są bardziej miażdżycogennymi formami cząsteczek LDL.

Działania Lipoprotein Postprandic poza procesami przedchoratogennymi
Miażdżycę coraz częściej charakteryzuje się jako proces zapalny. Dowody z wielu źródeł wykazują, że bogate w TG poziomy lipoproteiny w fazie poposiłkowej wywołują w naczyniach stan przedzapaleniowy poprzez aktywację receptorów toll- podobnych. Te dane nie są jednak jednoznaczne. Istnieją wskazania, że część z tych produktów ma działanie przeciwzapalane. W niektórych badaniach dowiedziono, że lipoproteiny bogate w TG zwiększają aktywność cząsteczki adhezji komórkowej naczyń-1 (VCAM1), cząsteczki adhezji międzykomórkowej ( ICAM-1) oraz komórki MCP1, które kumulują monocyty i makrofagi w naczyniach i blaszkach miażdżycowych. Te zmiany chorobowe zwiększają produkcję cytokin o działaniu zapalnym, takich jak interleukin, czynników martwicy nowotworu i metaloproteinazy. Związek między TRL a procesami zapalnymi wymaga potwierdzenia podczas badań kohortowych.

Hipertrójglicewrydemia przyczynia się do koagulacji poprzez podniesione poziomy fibrynogenu i czynników koagulacyjnych jak osłabianie fibrynolizy poprzez zwiększone poziomy aktywatora inhibitora1 plasminogenu.

Ponadto, istnieją dowody, iż poposiłkowe TRL przyczyniają się do dysfunkcji śródbłonkowej poprzez zaburzoną wezodylatację. Może to mieć wpływ na wzrost stresu oksydacyjnego i redukcję produkcji tlenku azotu.

Geny powiązane z lipemią poposiłkową
Wiele procesów związanych z lipemią poposiłkową pozostaje również w związku z apoliproteiną A5,C2, C3 I E, genami enzymów lipolitycznych, takich jak lipaza i lipaza wątrobowa, genami przenoszącymi proteiny, takimi jak proteina trójglicerydowa i CETP, kwasy tłuszczowe łączące proteiny, jak i proteiny receptorowe, takie jak LDL-LRP, LDL -R i receptor resztkowy. Ponadto procesy te związane są z genami takimi jak PPAR-a , PPAR-y, czynnik dojrzewanoa lipazy 1, GPIHBP1, proteina 4 i perilipina.

Czynniki ryzyka a lipemiemia poposiłkowa
Reakcja na tłuszcz pochodzący z diety nie jest jednakowym fenomenem. Niektóre czynniki ryzyka chorób naczyniowych to:

Wiek
Wiek zawsze był wymieniany jako jeden z determinantów lipemii poposiłkowej. Jednakże Perez-Cabalero opisuje, że u zdrowych osób powyżej 65 roku życia nie ma wyższego ryzyka lipemii poposiłkowej niż u ludzi młodych.

Płeć i menopauza
Znaleziono różnice w poziomie TG i reakcjach na tłuszcz w diecie. Nie było natomiast między płciami różnic w tworzeniu i gromadzeniu tkanki tłuszczowej. Nasza grupa badawcza zajęła się wpływem CETP na lipemię i znalazła tu różnicę między płciami.

Otyłość, ciśnienie krwi, zespół metaboliczny
Wzrost poziomu trójglicerydów zaobserwowano u pacjentów z cukrzycą itd. Według naszych badań, nadciśnienie wiąże się z lipemią poposiłkową poprzez otyłość brzuszną i zwiększony poziom TG podczas wstrzymywania się od posiłków.

Palenie
U palaczy obserwuje się nieprawidłową lipemię,Spowodowane jest to częściowo zaburzonym usuwaniem CMS i CMR. Według Bloomera palacze doświadczają podwyższonego poziomu TG po spożyciu tłuszczu niż niepalacze.

Siedzący tryb życia
W badaniach wykazano, ze wchłanianie tłuszczów było u biegaczy szybsze niż u mężczyzn z siedzącym trybem życia. Co za tym idzie, lipemia poposiłkowa u biegaczy wykazywała niższe wartości.

Lipemia poposiłkowa a wysokie ryzyko chorób wieńcowych
Ich powiązanie jest znane od 1950 r. Zilversmit dowiódł, że resztki chylomikronów grają rolę w genezie miażdżycy. The Copenhagen City Heart Study, którym objęto 14.000 Duńczyków i Dunek przez okres 26 lat, dowiodły, że poziom trójglicerydów ( przy normalnym spożywaniu posiłków) był powiązany z chorobami sercowo- naczyniowymi u obydwu płci. Wykazano też, że gdy w okresie wstrzymywania się od posiłków poziom trójglicerydów jest ≥ 440 mg/dl, istnieje 17-krotnie większe u kobiet i 5-krotnie większe u mężczyzn ryzyko zawału. Asia Pacific Kohort Studies- badania te przyniosły efekty w postaci wniosków o zależności między poziomem trójglicerydów przy normalnym spożywaniu posiłków a przewidywaniem rozwinięcia się chorób sercowo- naczyniowych. Podobne rezultaty uzyskano przy meta- analizie 300.000 osób z spoza Europy oraz w grupie samych kobiet. Uiterwaal wskazuje, iż potomkowie osób z chorobami serca mają dłuższej się utrzymującą hiperglikemię poposiłkową.

Choroba tętnic obwodowych – PAD
Lupatelli dowiódł, że poposiłkowa reakcja lipemiczna była o wyższej wartości niż w grupie kontrolnej. Geanzer zaś wykazał, iż te podwyższone wartości miały wpływ na zaburzenie funkcji drożności tętnicy ramiennej. Valdivelso zaobserwował, iż poziomy apoliproteiny B48, na czczo i po posiłku, były tylko nieznacznie podwyższone u pacjentów z cukrzycą, którzy cierpieli na PAD, a w regresji statystycznej, tylko palenie i poziomy B48 po posiłku, były oprócz cukrzycy niezależnie łączone z PAD. Wysokie poziomy TG łączy się z ryzykiem udaru.

Wnioski
Obecnie, związek między poposiłkowymi poziomami TG a chrobami naczyniowymi jest potwierdzony. Poziomy TG mogą być używane jako markery hperiglicerydemii i procesów genezy miażdzycy.
• Kolovou G.1, Head of Outpatient and Preventive Cardiology
• Vassiliadis Ioannis 1, Cardiologist-Research Associate
• OoiTeik Chye2, FRCPC, FRACP, FACE, FAHA

1. Cardiology Sector, Onassis Cardiac Surgery Center Athens
2. Chronic Disease Program, Ottawa Hospital Research Institute; and Department of Medicine, University of Ottawa, Ottawa, Ontario, Canada